To chyba najczęściej zadawane pytanie dotyczące produktów IKZE i IKE (a ostatnio także OIPE). I nie chodzi tutaj o sposób inwestowania (tu pisałem o tym jak wybrać rodzaj IKZE) tylko o jedną i konkretną odpowiedź proste pytanie:
która forma inwestowania (IKE, OIPE czy IKZE) przy inwestowaniu w ten sam sposób (ten sam zysk) zarobi więcej dzięki swojej konstrukcji korzyści podatkowej.
Produkty (IKE, OIPE czy IKZE) to rozwiązania inwestycyjne, emerytalne które otrzymały określone korzyści podatkowe o ile dotrwamy z inwestycją do emerytury. Dla przypomnienia:
| IKE / OIPE | IKZE | |
| Podatek przy wypłacie na końcu inwestycji | brak podatku | 10% od całego kapitału (niezależnie czy jest zysk czy strata) |
| Natychmiastowy zwrot z PIT jako procent zainwestowanej w danym roku kwoty |
nie dotyczy | zwrot 12%, 32% lub 19% (zależnie od progu podatkowego w PIT) |
- Produkty IKE: tu po prostu nie ma podatku od zysków kapitałowych zarówno w trakcie inwestowania jak i przy wypłacie. Cały zysk zostaje w kieszeni inwestora (czyli nie oddajesz 19% wypracowanych zysków w formie podatku)
- Produkty OIPE: tak samo jak IKE. Skrót OIPE może być dla wielu nowy – dlatego przygotowałem małą encyklopedię wiedzy o OIPE (uwaga – link przenosi na inny osobny wortal tematyczny).
- Produkty IKZE: przy wpłacie odliczasz ją od przychodu w PIT (tak zwany zwrot z podatku PIT – na dzień pisania artykułu to 17%, lub 32% a dla działalności gospodarczych 19%. Przez cały czas inwestowania nie ma podatku od zysków kapitałowych, jedynie na końcu przy wypłacie pobierany jest ryczałtowy podatek 10% od całej wypłacanej kwoty.
IKZE ma lepszą korzyść podatkową niż IKE/OIPE
Dla niecierpliwych od razu podaję wzór (wyprowadzenie zostawiłem na końcu artykułu):
Ważne informacje:
- wzór dotyczy porównania zysku 'na rękę’ z pojedynczej wpłaty na IKE/IKZE
- zysk_łączny – to zysk wypracowany wewnątrz produktu IKE i IKZE z tej jednorazowej wpłaty przez cały czas do wypłaty. W obu taki sam – porównujemy która forma korzyści podatkowej jest bardziej opłacalna jeżeli mamy ten sam zysk
- PIT – to stawka PIT osoby wpłacającej na IKZE w roku w którym realizowana była wpłata na IKZE
- aby rzetelnie porównywać wynik z inwestycji kwota którą ’wyjął z portfela’ inwestor w IKE i IKZE musi być taka sama
- i najważniejsze – w przypadku IKZE zakładamy że osoba inwestująca ma do zapłaty podatek w zeznaniu PIT – bo tylko wtedy uzyska korzyść podatkową (jeżeli ktoś nie ma podatku do zapłaty to odliczenie wpłaty na IKZE od dochodu nic nie da – nie da się zmniejszyć podatku do zapłaty o zwrot z PIT jeżeli nie ma podatku do zapłaty…)
Warto tu wyjaśnić pojęcie 'kwota wyjęta z portfela.
Musimy porównywać te same kwoty które ktoś przeznacza na inwestycję w IKE i IKZE.
- Jeżeli na IKE wpłacam 1.000 zł – to z mojego budżetu domowego przeznaczam kwotę 1.000 zł.
- Ale w przypadku IKZE jest inaczej. Jeżeli jestem w progu podatkowym 12%, to wpłacając kwotę 1.000 zł na IKZE otrzymam po rozliczeniu PIT zwrot z podatku w wysokości 120 zł. Te 120 zł do mnie wraca. Czyli tak naprawdę z budżetu domowego przeznaczyłem na IKZE nie 1000 zł ale 1000 zł – 120 zł =880 zł.
- Aby poprawnie porównać te dwie formy inwestycji – inwestor na IKZE powinien przeznaczyć nie 880 zł (!), ale tyle samo co inwestor w IKE – czyli 1000 zł. A to oznacza, że wpłata na IKZE powinna wynieść 1136 zł, od tej kwoty potem otrzymuję zwrot z podatku w wysokości 12% (12% od kwoty 1136 zł to 136 zł). Te 136 zł wraca do mnie w rozliczeniu podatkowym. A tym samym mój budżet domowy od wpłaty na IKZE zmniejszył się o dokładnie 1000 zł. Przy okazji dzieje się magia IKZE – bo z portfela ostatecznie wyjąłem 1000 zł a na rachunku IKZE mam zainwestowane 1136 zł 🙂
I teraz można brać się za porównania.
Konkrety? Proszę bardzo
Oto tabelka pokazująca przewagę IKZE nad IKE/OIPE dla wyników pojedynczej inwestycji wewnątrz tych produktów na poziomie od straty: 50% i 20%, do zysków 20%, 80% i 180%. Dla zainteresowanych podałem też krok po kroku wyniki obliczeń.
Tutaj dla inwestora w progu podatkowym PIT = 32%.
Dla osoby z progiem podatkowym PIT=12% przewaga IKZE nad IKE będzie dużo mniejsza. To oczywiste biorąc pod uwagę że otrzymujemy zwrot z PIT = 12% a potem przy wypłacie płacimy podatek 10% od całej kwoty. I ta dodatkowa korzyść ze zwrotu z PIT jest po prostu bardzo mała. Ale i tak IKZE ciągle wygrywa.
I tu ciekawostka…
im większy zysk z inwestycji tym przewaga IKZE nad IKE maleje (ale zawsze IKZE jest lepsze)
Da się to łatwo wytłumaczyć – w IKZE mamy dwie korzyści podatkowe: brak podatku Belki oraz zwrot z podatku. Im większy zysk tym brak podatku Belki zaczyna mieć większe znaczenie a korzyść ze zwrotu z PIT jest stała.
A co z dopłatami w kolejnych latach?
Łatwo zauważyć że nie ma to żadnego wpływu na wynik sporu – która inwestycja jest lepsza. Nieważne czy jest to 5 wpłat, 10 czy 20. Nie ma też znaczenia jeżeli w jednym roku będzie zwrot 12% a w innym zwrot 32% ponieważ u inwestora znacząco wzrosną przychody w PIT. Zysk z IKZE będzie lepszy niż z IKE od każdej wpłaty i dla każdego zysku.
Znamy już odpowiedzi na podstawowe pytania
?O ile lepsze jest IKZE od IKE?To zależy od poziomu zysku i progu podatkowego w jakim jest inwestor. Różnica łatwo przekracza nawet 50%… ?Czy IKZE opłaca się także przy długoterminowym inwestowaniu?
Tak – co prawda przewaga IKZE nad IKE maleje wraz z rosnącymi zyskami ale ciągle zarabia więcej.
?Czy różnica w zyskach między IKZE a IKE będzie zależała od wypracowanego zysku?
Tak, im wyższy zysk tym przewaga IKZE … się zmniejsza. Ale ciągle IKZE jest lepsze. ?Czy IKZE będzie lepsze od IKE także w przypadku gdy na inwestycji stracimy?
Tak, także gdy inwestycja przynosi stratę IKZE jest lepsze niż IKE. Oczywiście lepiej aby z inwestycji był zysk:)
Intryguje Cię podejście „kwoty wyjętej z kieszeni’?
Wielu blogerów wpada w pułapkę budowy skomplikowanych arkuszy Excel próbując jednocześnie rozwikłać problem:
co zrobić ze zwrotem z PIT otrzymywanym z IKZE, który przecież można reinwestować?
I w ten sposób komplikują analizę uwzględnianiem wielu wpłat w kolejnych latach i próby określenia co dalej zrobić ze zwrotem z PIT.
A rozwiązanie jest bardzo proste. Zobrazuję to na obrazkach – prościej się już nie da.
Poznaj Anię i Marka, małżeństwo które świadomie zarządza swoimi finansami. Anna w tym związku jest 'tą od liczenia’ – trochę wiąże się to z jej pracą zawodową. Marek natomiast ma zawsze własne zdanie. Najczęściej odmienne niż żona… Nie inaczej było w tym roku gdy trzeba było wybrać między IKE czy IKZE.
Marek bez zastanowienia uznał, że IKE musi być lepsze – ponieważ nie ma podatku. Anna już samą kobiecą intuicją zakładała że jednak zdecydowanie IKZE (jej stawka podatku w PIT to 32%).
Oboje zgromadzili po 1.000 zł oszczędności i każde z nich postanowiło zainwestować równą kwotę w IKE i IKZE.
Annawpłaciła na konto IKZE kwotę 1000 zł. Pozbywając się całych oszczędności.Ale przecież za kilka miesięcy otrzyma zwrot z PIT w wysokości 320 zł! Które do niej wróci.
Czyli Anna tak naprawdę ’wyjęła z kieszeni’ 680 zł a nie 1000!
Ania oznajmiła mężowi: „Aby było sprawiedliwie musisz w swoje IKE zainwestować taką samą kwotę – czyli 680 zł.”
Markowi nie trzeba było tego dwa razy powtarzać – w ten sposób przecież zamiast 1000 inwestuje mniej.
Marekwpłacił na konto IKE kwotę 680 zł.I tak jak Annie z 1000 zł oszczędności zostało mu jeszcze 320 zł w kieszeni.
W ten sposób rozwiązał się problem jak uwzględniać zwrot z podatku w IKZE 🙂
Zauważ, że oboje wykorzystali dokładnie taką samą kwotę – 680 zł na inwestycję.
Z drobną różnicą – te 320 zł wróci do Anny po rozliczeniu PIT czyli po kilku do kilkunastu miesięcy. Można tutaj zarzucić, że te pieniądze w tym czasie mogłyby pracować w jakiejś innej inwestycji. Nie martw się – rozwiążemy ten drobny szczegół pod koniec obliczeń.
Magia IKZE – jaka kwota jest na rachunku inwestycyjnym?
Tu dzieje się magia.
AnnaPo zwrocie z podatku okazuje się że wyjęła z kieszeni 680 zł.A na rachunku IKZE ma zgromadzone na początku … 1000 zł.
Marek po zalogowaniu się na koncie IKE nie był już tak zadowolony.
MarekTakże wyjął z kieszeni 680 zł.A na rachunku IKE ma zgromadzone na początku … 680 zł.
Marek w tej rodzinnej konkurencji „kto zarobi więcej” pociesza się jeszcze tym że od zysków nie zapłaci podatku, podczas gdy żona przy wypłacie zapłaci 10% od całego kapitału..
Czas na inwestowanie
Aby można było porównywać wyniki – to oboje inwestowali dokładnie w ten sam sposób (wybrali jeden i ten sam fundusz inwestycyjny, przy czym kupili go w osobnych produktach).
Dla celów analizy zbadamy efekt inwestycji w IKE i IKZE w oparciu o tę wpłatę 680 zł w jednym roku. Oczywiście – zarówno IKE jak i IKZE wymaga inwestowania przez więcej lat. Ale jeżeli obliczenia dla jednej wpłaty jednoznacznie wskażą zwycięzcę to tak samo będzie w przypadku wielu wpłat w różnych latach…
Sprawdźmy wyniki przy określonym zysku w długim okresie. Niech to będzie niewielki 100% zysk z inwestycji w ciągu 20 lat.
AnnaZysk 200% z kwoty 1000 zł w IKZE daje zysk równy 2.000 złCzyli na koniec inwestycji na rachunku IKZE jest 1000+2000 zysku= 3.000 zł.
Marek na swoim rachunku widzi mniejszą kwotę – cały czas liczy na to że brak podatku w IKE będzie korzystniejszy niż ryczałtowy podatek 10% w IKZE…
MarekZysk 200% z kwoty 680 zł w IKZE daje zysk równy 1.360 złCzyli na koniec inwestycji na rachunku IKE jest 680+1360 zysku= 2.040 zł.
Czas na wypłatę środków z inwestycji
Anna musi zapłacić ryczałtem 10% od całej wypłaty.
AnnaRyczałtowy 10% podatek od 3.000 zł to 300 zł.Tym samym wypłata dla Anny to 3000-300=2.700 zł
Marek już widzi, że przegrał zakład…
MarekNie płaci podatku od zysków ani żadnych innychTym samym wypłata dla Marka to całość rachunku IKE czyli 2.040 zł
Czyli w tym przykładzie IKZE wygrało z IKE
Dla pasjonatów – jak wyprowadzić wzór na przewagę IKZE?
Na początku podałem wzór:
Ale skąd się wziął?
Zapraszam na wspólne obliczenia.
Wzór: Zysk z inwestycji IKE
Kwota zainwestowana w IKE uzyskuje określony zysk – od którego przy wypłacie (po spełnieniu warunków produktu IKE) nie płacisz podatku od zysków kapitałowych.
Legenda:
- KWOTA – kwota 'wyjęta z kieszeni’ przeznaczona na inwestycję w IKE
- ZYSK – łączny zysk z inwestycji w IKE w momencie wypłaty
Końcowa wartość inwestycji w IKE to:
Jak policzyć sam zysk w IKE?
Wynik jest w zasadzie oczywisty – skoro w IKE nie ma podatku od zysków przy wypłacie to zysk w IKE po prostu wynosi wartość zysku z inwestycji. Celowo pokazałem tutaj kroki podczas wyprowadzania tego prostego wzoru – ponieważ w ten sam sposób policzymy zysk z inwestycji w formie IKZE.
Wzór: Zysk z inwestycji IKZE
W przypadku IKZE na początku otrzymuję zwrot z podatku (17/19 lub 32%). A przy wypłacie płacę 10% zryczałtowanego podatku od całej wypłacanej kwoty.
Legenda:
- KWOTA – kwota 'wyjęta z kieszeni’ przeznaczona na inwestycję w IKE
- ZWROT – kwota zwrotu z podatku PIT. Kwotę tę dodaję do inwestycji w IKZE ponieważ jest to „gratisowy” zwrot z podatku. Innymi słowy: jeżeli na IKZE wpłacam kwotę 1000 zł to inwestowane jest całe 1000 zł. Natomiast po kilku miesiącach otrzymam zwrot z podatku PIT – ZWROT. Np. przy skali PIT 17% będzie to kwota 170 zł (ZWROT). Tym samym w rzeczywistości z mojej kieszeni na inwestycję IKZE przeznaczyłem nie 1000 zł ale 870 zł (KWOTA). Czyli pieniądze które wyjąłem z mojego budżetu domowego to 1000-170=820 zł (KWOTA) a w produkcie IKZE pracuje cały 1000 zł czyli KWOTA+ZWROT.
- ZYSK – łączny zysk z inwestycji w IKE w momencie wypłaty
- mnożnik 0,9 na końcu wzoru – odpowiednik 10% podatku przy wypłacie.
Końcowa wartość inwestycji w IKZE:
Jak policzyć sam zysk w IKZE?
Na tym etapie martwić może pojawienie się we wzorze wartości KWOTA. Czyżby wynik inwestycji mógł zależeć od KWOTY inwestycji? Oczywiście nie – tutaj mamy współczynnik ZWROT/KWOTA – czyli jaką proporcję daje zwrot z podatku do kwoty wyjętej z kieszeni. A ta zależy od procentowej wysokości należnego zwrotu z PIT – który może wynosić 17%, 19% (dla działalności gospodarczej) czy też 32%. We wzorze oznaczam ten procent zwrotu to jako PIT.
Po podstawieniu do głównego wzoru mamy następujący wynik:
Warto sprawdzić czy wzór jest poprawny
- ZYSK – zysk z inwestycji IKZE wynosi 80%
- PIT – skala podatkowa w której jest inwestor: 32%
Wynik to zysk 138,24% już po opodatkowaniu – do wypłaty netto.
Sprawdzamy licząc krok po kroku:
- inwestor wpłaca kwotę 1000 zł
- otrzymuje zwrot z podatku 320 zł
- czyli tak naprawdę zainwestował 1000-320=680 zł
- w produkcie IKZE na zyski pracuje jednak całe 1000 zł
- ta kwota zarabia 80%,
- czyli zysk wynosi 80% z 1000=800 zł
- razem na konie inwestycji na koncie jest kwota początkowa 1000 zł +zysk 800 zł. Razem 1800 zł
- przy wypłacie pobrany będzie ryczałtowo podatek 10% od całej kwoty
- czyli 10% od 18000 zł = 180 zł
- w ten sposób do wypłaty jest 1620 zł
- zysk kwotowy po opodatkowaniu to 1620-680=940 zł
- porównując zysk (940 zł) z kwotą faktycznie zainwestowaną (680 zł) mamy 940/480=138,24%
Uff. Zgadza się!
